İçindekiler
Havalandırma Nedir?
Farklı yöntem ve araçlar kullanılarak, kapalı bir mahalin havasının değiştirilme işlemine havalandırma denir. Bunu sağlayan sistemlere de havalandırma sistemleri denir. Biriken gazların çekilmesini sağlayarak, bir yandan da ortamdaki kirli havanın temizlenmesine yardımcı olan bu sistem, bizim için sağlıklı bir hava ortamı oluşturur. Kötü kokuların ortamdan alınmasını sağlayarak ortama temiz hava girmesine katkıda bulunur. Doğal yollar ile havalandırma sağlanabileceği gibi, yapay yollarla yani mekanik araçlar kullanılarak da içerideki ortamın sağlıklı bir alana dönüştürülebilir.
Havalandırma Sistemi Nedir?
Havalandırma sistemi amacı, belirli bir hızla, belirli miktarda havanın taşınarak kirletici ögelerden arındırılmasıdır. Yararlanılan tüm havalandırma sistemlerinin temelinde aynı adımlar izlenir. Bu yüzden işlemin yapılacağı tüm alanlarda işin tütüne ve kirletici oranına göre, sistem aynı şekilde tasarlanmalıdır.
Havalandırma Sistemi Avantajları
- Ortam havasının sürekli yenilenmesi ile devamlı taze oksijen sağlanması
- Nem ve sıcaklığın havalandırma sistemi ile konfor seviyesinde tutulması.
- Patlama ve yangın gibi kötü olayların yaşanmasının önüne geçilmesi.
- Hava kirliliğinin ortadan kaldırılmasına yardımcı olması.
- Ortamlarda pis kokuların yayılması gibi istenmeyen hava akımlarının oluşmasının engellenmesi.
Havalandırma Yöntemleri
Doğal Yöntemler
Bir yapının enerji kullanımına gerek duyulmadan havalandırıldığı, çevre dostu bir uygulama olan doğal havalandırma yöntemi aynı zamanda sürdürülebilir kalkınma için de oldukça önemlidir.
Doğal havalandırma sistemleri doğru uygulanabilmeleri için, aşağıda verilen hava akımıyla ilgili temel bilgilerin kavranması önemlidir.
- Hava akımının nedenleri: Hava ya doğal konveksiyon akımları nedeniyle ya da basınç farkları nedeniyle akar.
- Hava akımının türleri: Hava akımının 4 temel tipi vardır. Çalkantılı, ayrılmış, tabakalı ve girdap şeklinde.
- Atalet: Havanın bir miktar kütleye sahip olması nedeniyle, hareketli olan hava akımı düz bir çizgi halinde gitme eğilimindedir. Hava akımının yönü değiştirilmeye zorlandığında eğriyi takip eder ve asla dik açıda hareket etmez. Havalandırma sistemleri uygulamasında bu özellik önemlidir.
- Havanın korunumu: Hava yapı alanında ne yaratılabilir ne de yok olabilir, bu nedenle bir binaya yaklaşan hava ile ayrılan hava eşittir. Böylece hava akımını gösteren çizgiler süreklilik göstermektedir.
- Alçak ve yüksek basınç alanları: Hava akımı bir binanın rüzgâr yönünde bulunan cephesine çarptığı zaman sıkışarak pozitif basınç oluşturur. Aynı zamanda, rüzgâr altı cephesinde emildiğinde, negatif basınç oluşturur. Havalandırma işlemi yapılacak alanlarda bu özelliklerin tamamına dikkat edilmelidir.
Mekanik Emişli – Doğal Beslemeli Sistemler
Bu sistem; yapıların birçok bölümünde kirlenmiş olan havanın mekanik egzoz sistemleri aracılığı ile uzaklaştırılması, havalandırma sistemi ile temiz oksijenin kapı derzleri ve pencerelerden enfiltrasyon (sızıntı) ile içeri girmesi esasına dayanır.
Bu yöntem emiş uygulanan bina bölümlerinin içinde negatif bir basınç oluşturur. Pencere ve kapı aralıklarından temiz hava ile birlikte istenmeyen kirli hava da içeri girebilir.
Bu sistemin kullanılmasının tek avantajı, tam mekanik havalandırma sisteminin kullanılmasına göre enerji sarfiyatının daha düşük olmasıdır.
Mekanik Beslemeli – Doğal Çıkışlı
Binalarda nadir olarak mekanik besleme ile taze hava girişi, doğal yollarla hava çıkışı yapılır. Bu sistemde, hava dağılımı yine uygun olmaz. Besleme kanalı girişine ve kanal girişine filtre konulursa içeriye giren taze hava, kirleticilerin bir kısmından temizlenmiş olur. Kirli hava baca veya kapı-pencere aralıklarından uzaklaştırılmış olur.
Bu sistem kullanılarak havalandırma işlemi yapılan mahal pozitif basınçlandırıldığından, başka bir ortamdan istenmeyen kirletici unsurlar bu alana giremez. Tam mekanik sistemlere göre enerji sarfiyatı daha azdır.
Mekanik Havalandırma
Temiz havanın mekanik sistemler kullanılarak iç ortama verildiği, istenmeyen havanın mekanik olarak emildiği bir havalandırma sistemidir. İyi tasarlanmış olan bir sistemde havanın dağılımı ve yönlendirilmesi doğru bir şekilde yapılabilir. Ancak diğer yöntemlere göre kıyaslandığında, enerji sarfiyatı bu havalandırma sisteminde çok daha fazladır. Bu oran iki katına kadar çıkabilmektedir.
Neden Havalandırma İşlemi Yapılmalı?
Kapalı bir ortamda duran hava, zaman geçtikçe doğal karışım oranlarında kayba uğrar ve bizler için sahip olduğu konfor şartlarından uzaklaşır. Bu durumda iken iç ortam ısısı arttıkça terlemeye, düştükçe de üşümeye yol açar. Oksijen oranındaki düşme ile de nefes almada zorluk yaşanmaya başlar. Normal seviyede olması gereken oksijen miktarı, havalandırma sistemi kurulmadığından düştüğü için baş ağrısı ve yorgunluk gibi hisler ortaya çıkar. Bunların yaşanmaması için yaşam alanlarımızda bulunan oksijen miktarının %21 seviyesine çıkarılması gerekmekte. Bunu da havalandırma yaparak sağlamak mümkün.
Bu yazımızda sizlere havalandırmanın önemini ve farklı sistemleri anlattık. Böyle bir uygulamaya başvurmadan önce uzman mühendislerden yardım almanızda fayda var.
