Önemli bölümü 1.dereceden deprem kuşağı olan Türkiye’de tesisatların depreme karşı dayanıklı olması için alınması gereken önlemlerin başında mekanik deprem vanası gelmektedir. Mekanik vana tesisatın başlangıç noktasına konulmalıdır. Uygulama yapılacak mekanik tesisatlarda deprem dayanım kriterlerini göz önünde bulundurularak tasarım ve projelendirme yapılmalıdır.
Bursa da Türkiye’nin önemli deprem bölgelerinin içinde yer almaktadır. 17 Ağustos 1999 Marmara depreminden sonra tesisat uygulamalarında önemli ölçü de mekanik deprem vanası kullanımına özen gösterilmektedir.
Deprem Vanası Hangi Durumlarda Devreye Girer ?
Doğalgaz, propan ve LPG hatları deprem sırasında binada oluşan deprem kuvvetleri nedeniyle kopma ve kırılma riski altındadır. Bu yüzden bina içinde kontrolsüz gaz kaçakları meydana gelebilmektedir. Bu kaçaklar sebebiyle deprem anında oluşabilecek yangın gibi tehlikelerin olasılığını arttırmaktadır. Bu vanalar doğal gaz, LPG ve propan hatlarına monte edilirler. Bu vananın görevi depremin şiddeti belirli bir büyüklüğün üzerine çıktığında gazı keserek olası bir kırılmada oluşacak gaz kaçaklarını önlemektir.
Bu vanalar elektrik enerjisi ile çalışmadığı için son emniyetli ve güvenli olarak kullanılmaktadır.
Gaz dağıtım şirketlerinin şartnamesine göre tüm tesisatlarda mekanik deprem vanası kullanımı zorunludur. Bulunmadığı durumlarda binanın gazının kesilmesi ihtimali yüksektir. Bu durumda binanın kolon tesisatına mekanik deprem vanası eklenerek tekrar projelendirilmesi gerekmektedir.
Nasıl Çalışır ?
Mekanik deprem vanaları genellikle şiddeti 5,4 ve üzeri olan depremlerde devreye girerek %100 emniyetli olarak gazı keser ve tam sızdırmazlık sağlarlar. Vana içinde bulunan küre sayesinde şiddetli depremlerdeki sarsıntı sebebiyle gaz hattını kapatır ve tekrar kurulana kadar gaz geçişine izin vermemektedir. Depremden sonra gaz kaçağı kontrolleri yapıldıktan sonra bir tornavida veya benzeri bir alet yardımıyla kolayca tekrar kurulur. Mekanik yapısı sayesinde ek olarak bir servis bakımına gerek duyulmamaktadır. Çok sağlam ve dayanıklı yapısı ile dışarıdan gelebilecek darbelere dayanıklıdır.
Bu vanalar binalarda güvenlik ve doğal gazın tehlikeli yanlarından korunmak için kullanılması zorunludur. Bu vana tesisata monte edildiğinde bu tehlikelerin oluşma olasılığı azaltılmış olacaktır.
